Czy można pozwać syndyka masy upadłości Getin Noble Bank S.A. w upadłości o ustalenie nieważności umowy kredytu?

Czy można pozwać syndyka masy upadłości Getin Noble Bank S.A. w upadłości o ustalenie nieważności umowy kredytu?

1. Jednym z najbardziej istotnych zagadnień prawnych w ostatnim czasie jest to, czy kredytobiorca frankowy może pozwać syndyka masy upadłości Getin Noble Bank S.A. o ustalenie nieważności umowy kredytu. W tym wpisie wyjaśnię z jakie są tego przyczyny, w jaki sposób z tym zagadnieniem radzą sobie sądy powszechne oraz jak problem ten rozstrzygnął Sąd Najwyższy.
2. Upadłość Getin Noble Bank S.A. skomplikowała sytuację prawną kredytobiorców frankowych. Stało się tak dlatego, że przepisy Prawa upadłościowego wprowadzają w związku z ogłoszeniem upadłości szereg zmian w stosunku do „normalnej” sytuacji banku. Ogłoszenie upadłości powoduje szereg ograniczeń w dochodzeniu roszczeń przeciwko podmiotowi, który znalazł się w stanie upadłości. Co do zasady bowiem roszczeń tych można dochodzić w trybie zgłoszenia wierzytelności do masy upadłości, a więc w szczególnym trybie.
3. Sądy powszechne (rejonowe, okręgowe i apelacyjne w różnych miejscowościach w Polsce) bardzo różnie podchodziły do tego zagadnienia. Część z sądów „normalnie” prowadziła sprawy o ustalenie nieważności umowy i wydawała zabezpieczenia polegające na wstrzymaniu płatności rat kredytu, część zawieszała postępowania do czasu zakończenia postępowania upadłościowego, część nawet odrzucała pozwy wniesione w sprawie, a część przekazywała pozwy do masy upadłości jako zgłoszenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym.
4. Był to więc kolejny przykład spraw, w których sądy powszechne zamiast udzielić konsumentom – kredytobiorcom ochrony prawnej, która im zgodnie z przepisami przysługuje, przyjęły w większości przypadków taktykę „spychologii” uchylając się od rozpoznania spraw w „normalnym” trybie.
5. Dopiero 19 września 2024 roku Sąd Najwyższy stanął po stronie kredytobiorców podejmując uchwałę w sprawie III CZP 5/14, która może przyczynić się do ujednolicenia praktyki w ww. sprawach.
6. Sąd Najwyższy stwierdził, że: „​Postępowanie sądowe z powództwa kredytobiorcy będącego konsumentem o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego z umowy kredytu, prowadzone przeciwko bankowi, co do którego w toku postępowania ogłoszono upadłość, nie jest sprawą „o wierzytelność, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości” w rozumieniu art. 145 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe, a tym samym może być podjęte z chwilą ustalenia osoby pełniącej funkcję syndyka.”
7. Oznacza to, mówią w skrócie, że kredytobiorcy frankowi mają pełne prawo pozywać przed sądami powszechnymi syndyka masy upadłości Getin Noble Bank S.A. w upadłości o ustalenie nieważności umowy kredytu. Nie są to bowiem sprawy, które powinny być rozpoznawane w trybie postępowania upadłościowego.
8. Kredytobiorcy mogą więc skutecznie prowadzić sprawy o ustalenie nieważności umowy kredytu przeciwko syndykowi masy upadłości Getin Noble Banku S.A. w upadłości, co jest bardzo istotne, gdyż daje im możliwość uzyskania zabezpieczenia powództwa w formie wstrzymania płatności rat kredytu, a to z kolei powoduje, że nie muszą oni finansować postępowania upadłościowego banku przez spłatę nieważnych umów kredytowych.

autor: adwokat Maciej Śledź